JU OŠ "Bukinje" Tuzla

Svjetski dan romskog jezika, koji se obilježava 5. novembra, svečano je proslavljen u Osnovnoj školi Bukinje, jednoj od škola u Tuzlanskom kantonu koja aktivno promoviše inkluzivnost i multikulturalnost. Ovaj dan je posvećen očuvanju i promociji romskog jezika kao ključnog dijela identiteta Roma, ali i podizanju svijesti o važnosti jezičke raznolikosti u obrazovanju.

Romski jezik je indoevropski jezik romske zajednice, sa bogatom istorijom, brojnim dijalektima i velikim kulturnim značajem. Govori ga oko 3 miliona ljudi širom sveta.
Evo detaljnog pregleda:

Poreklo i klasifikacija

• Romski jezik pripada indoarijskoj grani indoevropskih jezika, što ga čini srodnim jezicima severne i centralne Indije.
• Romski se razvio tokom migracija Roma iz Indije ka Bliskom Istoku i Evropi, počevši od oko 10. veka.

Rasprostranjenost

• Govori se širom Evrope, Severne Amerike, Latinske Amerike i Azije.
• Priznat je kao manjinski jezik u mnogim zemljama, uključujući Austriju, Srbiju, Bosnu i Hercegovinu, Mađarsku, Rumuniju i Švedsku.

Dijalekti

• Postoji više od 15 dijalekata, od kojih su najpoznatiji:
• Južni (turkijski) – prisutan kod Roma koji su živeli pod Osmanskim uticajem.
• Centralni (srpski) – najrasprostranjeniji u bivšoj Jugoslaviji.
• Severozapadni (hrvatsko-slovenački) – prisutan u Sloveniji i Hrvatskoj.
• Najčistiji oblik jezika sačuvan je kod Roma u Velsu (Engleska).

Pisana tradicija

• Romski jezik nema dugu književnu tradiciju, jer se uglavnom prenosio usmeno.
• Savremeni pokušaji standardizacije uključuju:
• Pisanje gramatika i rečnika.
• Objavljivanje knjiga, pesama i novina na romskom jeziku.

Pismo

• Koristi se latinica i ćirilica, u zavisnosti od regiona.
• Nema jedinstvenog pravopisa, što otežava standardizaciju.

Jezičke osobine

• Ima bogatu morfologiju, sličnu sanskritu i hindiju, ali se nije direktno razvio iz sanskrta.
• Sadrži brojne pozajmljenice iz jezika zemalja u kojima su Romi živeli (grčki, turski, persijski, slovenski jezici).